دستگاه لیزر شامل قطعات و بخش های مختلفی است. دستگاه لیزر فلزات و غیر فلزات دارای تکنولوژی و سیستم هایی مشترک هستند البته در برخی اجزا تفاوت هایی با یکدیگردارند. در این مطلب به بررسی اجزا و قطعات اصلی دستگاه های لیزر صنعتی می پردازیم.
اجزای دستگاه لیزر صنعتی
اجزای یک دستگاه لیزر صنعتی شامل ژنراتور یا سیستم تولید لیزر، هد دستگاه لیزر، جزء انتقال پرتو( آینه)، میز ابزار ماشین، سیستم کنترل عددی cnc، کامپیوتر(نرم افزار،سخت افزار)، چیلر، سیلندر گاز محافظ، جمع کننده گرد و غبار، خشک کن هوا و دستگاه تخلیه واجزای فرعی دیگراست.
ژنراتور دستگاه لیزر
سیستم تولیدکننده پرتو لیزر در دستگاه های لیزر صنعتی ژنراتور(یا سورس)نامیده می شود. این بخش از ماشین آلات لیزری وظیفه تولید لیزر از منبع های گازهای مناسب مانند CO2 مناسب برای دستگاه لیزر غیر فلزات ، لیزر فایبر ویا به صورت محدود توسط منبع های جامد مانند YAG را دارند.
گاز مولد داخل تیوب قرار دارد. تیوب لیزر از جنس شیشه و یا فلزی است که عموماً جنس شیشه ای ارزان قیمت تر و پرکاربردتر است به خصوص در تولید لیزر CO2بیشترین استفاده را دارد. با اعمال ولتاژ به دو سر تیوب و گاز داخل آن اشعه نامرئی لیزرتولید می شود. طول عمر تیوب های شیشه ای ۱۰۰۰۰ ساعت در بهترین حالت است. این قطعه جزو موارد مصرفی است. در صورتی که تیوب آسیب ندیده باشد می توان پس از افت عملکرد گاز داخلی را شارژ کرد.
آینه دستگاه
آینه دستگاه لیزر با دو نوع سیلیکونی و فلزی( آلومینیوم، مس) در دسترس است. سه آینه تخت و دایره شکل، به صورت ۴۵ درجه در مسیر لیزر قرار می گیرند که پرتو لیزرتولید شده در تیوب را، برای خروج از دستگاه آماده کند. سطح آینه باید به صورت کامل صیقلی و کاملاً صاف بدون هر گونه آلودگی باشد تا سبب کاهش قدرت و انرژی پرتو نشده و آن را به خوبی بازتاب و در مسیردرست هدایت کند.
هد دستگاه
هد دستگاه لیزر شامل یک نازل، لنز فوکوس، و سیستم ردیابی فوکوس و سایر قسمت ها است. قسمت هد دستگاه شامل یک موتور، چرخ دهنده ها و سایر قطعات است که هد را برای جابجایی در محور های Z،Y،X برای حرکت آزادانه عمودی و افقی آماده می کند. سایر بخش های این قسمت عبارتنداز:
نازل: سه نوع اصلی نازل موازی، همگرا و مخروطی که قسمت خروجی لیزر است.
لنز: پرتویی که از تیوب خارج شده و توسط آینه ها همسو و به سمت خروجی هدایت می شود بدون وجود لنز قابلیت برش را ندارد و در اینجا لنز در هد دستگاه تعبیه می شود که پرتوهای لیزر را در یک نقطه کانونی همگرا کرده و انرژی متمرکزی که قابلیت برش و یا جوش مواد را داشته باشد، ایجاد کند.
سیستم ردیابی: سیستم های ردیابی در دستگاه های برش لیزر فایبر بکاربرده می شود که از سنسورها، اجزا خنک کننده و سایر بخش ها تشکیل شده است.
میزکار
قطعات و ورق هایی که قرار است حکاکی و برش داده شوند برروی میز دستگاه قرار میگیرد. پایداری میز در دستگاه های برش بسیار مهم است. دقت برش و حرکت آزادانه سیستم حرکتی هد برش در میز کار حائز اهمیت است.
سیستم سی ان سی
سیستم های cnc که برنامه برش و توان خروجی لیزر را برای دستگاه های لیزر تنظیم می کنند در ارتباط و هماهنگ با آن عمل میکند. سیستم های cnc در نقش یک مترجم عمل می کنند. یعنی زمانی که شما طرح برش را در برنامه اتوکد یا هر برنامه گرافیکی دیگری می کشید و آماده می کنید آن را به دستگاه متصل می کنید تا cnc دستورالعملی را که به آن داده شده است را تبدیل به زبان ماشین کند. سیستم های cnc به هد برش دستور می دهند که چگونه در محورهای عمودی و افقی حرکت کنند.
چیلر
از مهم ترین قطعات دستگاه لیزر می توان به چیلر اشاره کرد. چیلر به خنک نگه داشتن ژنراتور کمک می کند. پرتو لیزر به واسطه انرژی بالایی که دارد گرمای بالایی را در تیوب و سایر بخش های انتقال پرتو ایجاد می کند. این گرما می تواند به تیوب و سایر بخش های دیگر آسیب بزند. بنابراین سیستم خنک کننده ای بنام چیلر که یک سیال و معمولاً آب مقطر در آن جریان دارد را در زمان کار دستگاه لیزر به بخش های داخلی میفرستد. این آب گرمای اضافی را جذب کرده و در چیلر دوباره خنک شده و دوباره به بخش های داخلی برمیگردد. این کار دائماً انجام می شود تا دمای دستگاه و بخصوص تیوب که در معرض دمای شدید است متعادل شود. علاوه بر این وجود سیستم خنک کننده در کیفیت انتقال پرتو پایدار نیز مؤثر است.
سیستم حذف گرد و غبار
لیزر برخی فلزات و غیر فلزات سبب ایجاد دودهای سمی و یا گرو غبار و الودگی ها می شود که برای اپراتور و خود دستگاه مضر است. تخلیه گاز با استفاده از دستگاه های مکش و فیلتر آن سبب ایجاد استانداردهایی برای محیط زیست می شود.
و سیلندر گاز محافظ و فیلترخشک کن و…